Vlierbessen

Ja, vlierbessen wildplukken kan en mag. Vlierbessen zijn een superfood en goed te wildplukken! Download de gratis Goed boeren in de Stad wildplukken kalender. 

Wat is een vlierbes?

De Vlier is een struik en groeit overal in Nederland en heel Europa. Je herkent de bessen van de vlier, de vlierbessen aan de prachtige trossen met kleine blauwe besjes. Wanneer de vlierbessen rijp zijn, zijn deze heerlijk om te eten en ook erg gezond. De vlierbes heeft een familiaire relatie met de het muskuskruid. De vlierbes past zich erg makkelijk aan en kan vrijwel overal groeien en bloeien. De struik houdt van zon en niet teveel wind. Hierdoor zijn er veel in Nederland te vinden en is vlierbessen wildplukken daarom ook eenvoudig aangezien je niet heel lang hoeft te zoeken om er eentje te vinden.

De vlierbes valt onder de steenvruchten. Dit omdat de vlierbessen vol met pitjes zitten. De vlierbes bloeit altijd in het najaar en zijn alleen eetbaar wanneer ze helemaal rijp zijn. De vlierbessen die nog niet rijp zijn zitten vol met cyanide, een giftige stof. Raadpleeg de gratis Goed boeren in de Stad wilplukken kalender zodat je weet wanneer je de bes kunt plukken.

De vlierbesstruik is heel veelzijdig en zo goed als helemaal bruikbaar. Met de bloesem van de vlierbessen kun je thee en siroop maken. Met de bessen kun je heerlijke jam, siroop en zelfs wijn maken. En van de takjes worden ook wel kleine muziek instrumenten of andere gebruiksvoorwerpen gemaakt. Ook kun je de bladeren kneuzen, dit zorgt ervoor dat muggen op afstand houdt. Ga dus op pad en pluk die bes!

Wanneer kan ik vlierbessen wildplukken?

De vlier bloeit in het voorjaar en is dan herkenbaar aan de mooie witte bloemetjes. Wanneer de bloei voorbij is, wordt ieder bloemetje een donkerpaars besje. De vlierbessen zijn eind augustus/begin september rijp en kun je de vlierbessen plukken. De struik hangt op dat moment helemaal vol met trossen  mooie paarse bessen. Bij vlierbessen wildplukken is het belangrijk dat je alleen de rijpe bessen afknipt. Mochten er toch een aantal groene onrijpe bessen tussen zitten, haal die er voor het wassen dan tussenuit. De groene bessen kunne giftige stoffen bevatten.

Vlierbessen kun je niet heel lang bewaren. Gebruik ze dus zo snel mogelijk na het plukken. Als je ze ongebruikt in de koelkast bewaard kan dat tot twee dagen. Wanneer de vlierbessen slap of beschimmeld zijn kun je ervan uit gaan dat ze niet meer goed zijn. 

Als je van plan bent om zowel de vlierbloesem als de vlierbessen te gebruiken dan kun je in het voorjaar een deel van de bloesem knippen en gebruiken. Het deel van de bloesem dat je laat hangen verandert daarna dus in vlierbessen. Dubbel plezier dus!

Zijn vlierbessen giftig?

Buiten het feit dat vlierbessen super gezond zijn, kunnen vlierbessen giftig zijn. Wanneer je onrijpe bessen eet zijn deze giftig. Onrijpe vlierbessen zijn nog groen. Als de bessen nog groen zijn, op je handen zitten en wachten tot ze die mooie blauw paarse kleur hebben.

Hoe gezond zijn vlierbessen?

Vlierbessen zijn zeer gezond en worden daarom tot de Superfoods gerekend. Ze zitten bomvol met vitamines en mineralen. De mineralen in een vlierbes zijn fosfor, kalium, calcium, magnesium, ijzer, natrium, zink, koper en selenium. Vlierbessen zijn rijk aan vitamine A, B en C en bevatten ook nog antioxidanten. Dat maakt dat vlierbessen erg goed zijn voor de weerstand. 

Vlierbessen bevatten heel veel Anthocyanen. Anthocyanen zijn oplosbare kleurstoffen. De moleculen zijn aanwezig in verschillende eetbare planten en komen ook wel voor in enkele soorten cannabis. Zij vormen de grootste groep natuurlijke oplosbare pigmenten. Tot nu toe zijn er 635 Anthocyanen in de natuur gevonden.

In de Anthosyanen zitten oxidanten die sterker zijn dan die in Vitamine C en E zitten. Anthosyanen stimuleren ook het aanmaken van Cytokinen. Cytokinen zijn proteïnen. Deze spelen in het immuunsysteem de rol van boodschapper. Ga dus vlierbessen kweken, dan weet je zeker dat het met je weerstand goed zit!

Hoe smaken vlierbessen en hoe kan ik de bessen gebruiken?

Het sap van de vlierbessen smaakt een beetje weeïg en de bessen zijn op veel manieren te gebruiken.  Je kunt er bijvoorbeeld het volgende van maken:

• vlierbloesem
• vlierbessenjam
• vlierbessensap
• vlierbessensiroop
•  vlierbessenwijn

Kan ik wat met de vlierbloesem?

Ja dus! Net als de vlierbes is de vlierbloesem ook heel veelzijdig en kun je er verschillende dingen mee doen.

De vlierbloesem is er eind mei. Het beste is om de vlierbloesem te plukken in de ochtend en dan vooral wanneer het droog is. De bloesem heeft dan namelijk de meeste aroma. De beste vlierbloesem vind je op een windstille dag. Dan ligt er namelijk een laagje geel poeder op de bloesem. Dat gele poeder geeft de bloesem een zoete, fruitige geur en smaak. Was de bloesem daarom niet voor gebruik. Knip wel de steeltjes af, die kunnen een bittere smaak afgeven. Dompel de blaadjes in heet water voor een heerlijk kopje vlierbloesem thee.

De vlierbloesem kun je een korte periode bewaren in een afgesloten zakje of bakje in de diepvriezer. Bewaar het niet langer dan een paar weken want dan verliest het de smaak. Het allerlekkerst is om er direct na het knippen te gebruiken voor je thee of om er vlierbloesemsiroop of vlierbloesemchampagne van te maken.

Kan ik vlierbessen ook zelf kweken?

Vlierbessen kweken doe je uiteraard door eerst een vlier struik te kopen en daarna te planten. De Zwarte Vlierbes koop je eenvoudig online via onze Goed boeren in de Stad winkel. De vlier heeft geen speciale grond nodig en houdt van zon. Ook in halfschaduw gedijdt de struik goed. Er is verder geen speciale periode dat je de vlier moet planten. Al is het in het voorjaar of herfst aan te raden vanwege de hogere vochtigheid van de bodem. Het mooie aan het kweken van deze struik is dat je er verder geen omkijken meer naar hebt. Een beetje water als het erg droog is, dat is alles. De vlier is een snelle groeier: meer dan een meter per jaar. Wanneer je vindt dat de vlier te groot wordt snoei je hem terug tot ongeveer 50 centimeter boven de grond. Het volgende seizoen groeit de struik gewoon weer aan en zal bloeien en vruchten geven.