Bruine bonen kweken? Kweek je eigen bruine bonen in stappen!

Bruine bonen zijn peulvruchten die lekker, voedzaam en zelf te kweken zijn. Ons klimaat leent zich er dan ook heel erg goed voor om ze zelf te kweken en er ook een goede oogst mee te draaien. In deze blog kun je lezen hoe en wanneer je bruine bonen kunt kweken en waar moet je allemaal rekening mee dient te houden.

De bruine boon komt van oorsprong uit Zuid-Amerika en is een van de bekendste en gebruikte bonen ter wereld. Tegenwoordig zijn de bruine bonen wat minder populair dan vroeger en dat vinden we bij Goed boeren in de Stad wel heel erg jammer.

Algemene informatie over bruine bonen kweken

 Bruine bonen zijn erg lekker, heel erg voedzaam én je kunt ook nog eens goed zelf bruine bonen kweken. Daarnaast is de bruine boon een goede vleesvervanger. Alle reden om eens wat extra aandacht te vestigen op deze stoere boon.

De bruine boon hoort tot het bonen ras dat tot de peulvruchten familie behoort. De bruine boon wordt tegenwoordig voornamelijk nog geteeld in Zeeuws-Vlaanderen. Daarnaast wordt de bruine boon vaak in het onderwijs gebruikt omdat de boon tot ontkieming komt in een glas. Op de manier kunnen de kinderen de ontkieming goed volgen.

Bruine bonen kunnen in heel veel gerechten gebruikt worden. In Nederland zijn in trek als winterkost of als belangrijk ingrediënt in Mexicaanse gerechten zoals chili con carne of taco’s. Ook wordt de bruine boon gebruikt als basis in bruine bonensoep. De bruine boon heeft een dunne huid en romige smaak en is kleiner en ronder dan een witte boon.

De bruine boon bevat veel vezels, zo’n 6,8 gram per honderd gram bonen.

Bruine bonen kweken, hoe moet dat?

Bruine bonen kweken doe je met bruine bonen. In de winkel van Goed boeren de Stad hebben we de Noordhollandse bruine stambonen beschikbaar . Bruine bonen kunnen al van half februari in worden gezaaid in de koude bak en vanaf medio mei is het mogelijk om de plant te verplaatsen naar de volle grond. Voordat je de bruine bonen daadwerkelijk zaait, is het aan te raden om de bruine bonen een nacht op een schoteltje met water te leggen. Doordat de bruine bonen het water opzuigen gaan ze sneller ontkiemen en kun je de bonen sneller zaaien aangezien de grote van de boon door het water verdubbeld.

Let bij het zaaien van de bruine bonen op het volgende:

• De onderlinge afstand tussen de bonen: tien cm
• De onderlinge afstand tussen rijen met bonen: 40 cm
• De bruine bonenplanten worden ongeveer 140 cm hoog
• De bruine bonenplanten moeten een stok langs de plant hebben ter ondersteuning

Vanaf mei gaat de bruine bonenplant groeien en rond juni kan er geoogst worden en kun je de peulen van de bruine bonen plukken. Als de peulen geoogst zijn kunnen de bruine bonen uit de peul gehaald worden. De bruine boon kan nu gekookt, geweckt, gedroogd of ingemaakt worden.

Het is mogelijk om de bruine boon onder glas te zaaien. Dit kun je in potjes of zaaibakjes doen. Wanneer de plantjes tien cm hoog zijn, kun je ze uitpoten. Dit kan vanaf half april.

Ook kunnen de bruine bonen in groepjes gezaaid worden. Dan is het van belang dat je ongeveer vijftig cm afstand houdt tussen de groepjes. De bruine bonen houden van warmte dus wanneer je ze buiten gaat zaaien kan dat vanaf een temperatuur van achttien graden+.

Hoe vaak geef je bruine bonen water?

De bruine bonen hebben weinig verzorging nodig en zijn daarom niet veeleisend. Over het algemeen hebben de bonen alleen water nodig wanneer je ze zaait, de eerste week na de uitplanting en wanneer er droogte is. Wanneer je water geeft zorg er dan voor dat je geen grote gieter gebruikt. Door de dikke druppels die uit de gieter komen kunnen de kleine plantjes verpletteren. Gebruik daarom bij de kleine plantjes een kleine gieter, glas of een plantenspuit als je de plantjes water dient te geven. Wanneer ze volgroeit zijn kun je prima een grotere gieter gebruiken.

Wanneer je bruine bonen in watten wilt kiemen is het van belang dat de watten net vochtig genoeg zijn. Dan kun je over de watten dertig tot zestig millimeter water sprenkelen. Wanneer er te veel water toegevoegd wordt, ontspruiten de bruine bonen niet. Voorkom daarom dat er geen overtollig water op de bodem van het glas of kopje is. Wanneer de watjes droog beginnen te worden moet er weer wat water bij. Bij warm weer kan het zijn dat er iedere twee dagen water nodig is.

Als je de bruine bonen in de grond plant is het nodig om ze hierna even goed water te geven. Daarna is een keer per week voldoende. Wanneer de grond droog is, kun je extra water geven. Het beste kun je de grond controleren door een vinger ongeveer twee tot drie centimeter in de grond te steken. Als de grond droog is, moet er water bij.  

Wanneer kun je bruine bonen zaaien?

Bij zelf bruine bonen kweken kun je deze het beste vanaf half februari zaaien in een koude bak. Rond half mei is het dan mogelijk om de plant te verplaatsen naar de volle grond. Het zaaien kan van februari tot eind juni.

Wanneer je de bruine bonen gaat zaaien kan je ze het beste een hele nacht in het water leggen zodat de bruine bonen het water opzuigen. Daardoor kiemen de bruine bonen sneller en kan je ze gemakkelijker zaaien omdat ze door het vocht groter worden.

Bodem en verzorging voor bruine bonen?

Bruine bonen hebben niet veel eisen aan de grondsoort. De grond moet niet te zuur zijn. De bruine bonen staan graag in een zonnetje zodat ze mooie peulen kunnen maken. Het is belangrijk dat de bruine bonen water krijgen maar niet dat ze natte voeten krijgen.

Geef pas echt water wanneer de grond droog is. De kans dat dan de wortelen wegrotten is groot. Daardoor neemt de groei ook af.

Voedingsstoffen voor bruine bonen

In een opscheplepel bruine bonen (60gram) zit:

• 72 kcal energie
• 4 gram vet
• 1 gram verzadigde vetten
• 8 gram koolhydraten
• 5 gram suikers
• 7 gram vezels
• 9 gram eiwit
• 26 gram zout

Dat zijn echter niet de enige voedingsstoffen, er zit namelijk ook nog 63.7 gram water in de bonen. In de bruine bonen zitten veel vezels en andere voedingswaardes zoals ijzer en calcium. Juist door de vele vezels is de bruine boon een boon die je heel goed dagelijks of een paar keer per week kunt eten.

Wanneer je een eiwit dieet volgt passen bruine bonen daar heel erg goed in. Dit aangezien de boon veel eiwitten bevat.

Wanneer en hoe oogst je bruine bonen?

In het najaar kunnen de bruine bonen worden geoogst. Ze kunnen afhankelijk van het moment van zaaien geplukt worden van juni tot oktober. Als de peulen geel zijn weet je zeker dat je de bonen kunt oogsten aangezien de bruine bonen dan rijp zijn.

Hoewel het bij bruine bonen om de inhoud van de peulen gaat, pluk je wel de hele peul. Wanneer de peul geplukt is, open je de peul om vervolgens de bruine bonen eruit te halen. Het kan ook heel goed zijn om na het plukken de peul nog wat meer te laten drogen. Wanneer de peul heel goed droog is kunnen de bruine bonen eruit gehaald worden.

Ziekten en ongedierte bij bruine bonen?

Wanneer je bruine bonen zelf zaait en oogst moet je rekening houden met virussen en schimmels. Enkele zijn: bonerolmozaïekvirus, zwarte vaatziekte en grauwe schimmels. De ziekten zijn met bescherm en bestrijdingsmiddelen goed te bestrijden.

Bruine bonen drogen

Wanneer je de bruine bonen op een juiste manier wilt laten drogen kun je dit doen de peul van de plant te halen maar wel een stukje steel aan de peul laten. Aan dat stukje steel hang je dan de peul op een droge plek.

Uit voorzorg kun je er een bak onderzetten zodat je de bruine bonen automatisch opvangt wanneer de peul open mocht gaan tijdens het droogproces. Omdat de bruine boon gedroogd lang bewaard kan worden kun je deze het volgende jaar ook gebruiken om opnieuw te zaaien.

Hoe lang kan je de bruine bonen bewaren?

Wanneer je verse peulen hebt met bruine bonen kun je die het beste in de koelkast bewaren. Het beste is om de bonen dan in de peul te laten zitten. Je voorkomen hiermee dat de bonen uitdrogen. Een rauwe boon kan je ongeveer drie tot vier dagen bewaren. Je kunt rauwe bonen ook kort blancheren (2 tot 3 minuten koken). Daarna laat je ze afkoelen en vries je ze in. Ze zijn dan een jaar houdbaar. Wanneer je de bevroren bonen gaat gebruiken kunnen ze bevroren in de pan om ze in 8 tot 10 minuten te koken zonder deksel. Dan behoud je de kleur en stevigheid.

Bruine bonen kweken op school

Omdat bonen snel groeiers zij, zijn ze erg geschikt voor biologielessen op school. Je kunt in een hele korte tijd laten zien hoe de ontkieming van de boon gaat. Dit wordt dan ook vaak door veel scholen in het voorjaar gedaan. Wanneer het plantje groot genoeg is, kunnen de kinderen het plantje meenemen naar huis en thuis in de tuin zetten. Wanneer er dan ook nog bruine bonen uitkomen hebben de kinderen de hele cyclus van het zaaien tot het opeten ervan beleeft. Erg leerzaam en leuk.