Artisjokken

Al in het oude Egypte waren artisjokken bekend en werd de plant gebruikt voor voeding. Ook in de geschriften van de Romeinen zijn verwijzingen naar artisjokken gevonden. In de middeleeuwen raakten artisjokken ook in West-Europa bekend in verband met de heilzame werking van de bladeren. Artisjokken zouden onder andere galziekten, leverziekten en onregelmatigheden in de spijsvertering tegen kunnen gaan en verhelpen. 

Naast het voedzame gebruik van artisjokken, kan de plant goed voor het oplossen van kwaaltjes gebruikt worden. Het verlagen van de cholesterolspiegel, reinigen van het bloed, ontgiften van de lever, het voorkomen van galstenen, het zijn allemaal zaken die mogelijk zijn met het gebruik van artsjokken.

Naast het voedzame gebruik van artisjokken, kan de plant goed voor het oplossen van kwaaltjes gebruikt worden. Het verlagen van de cholesterolspiegel, reinigen van het bloed, ontgiften van de lever, het voorkomen van galstenen, het zijn allemaal zaken die mogelijk zijn met het gebruik van artsjokken.

Kweken van artisjokken

Artisjokken worden in Nederland niet zoveel gekweekt omdat ze niet veel in onze gerechten gebruikt worden. Toch is het voor de stadsboer zeker mogelijk om zelf artisjokken in je eigen moestuin te kweken. Bij het zelf kweken van artisjokken moet je er wel rekening mee houden dat je pas vanaf het tweede jaar kan oogsten. Zaai vanaf maart de artisjokken, liefst binnenshuis of onder glas, in potjes. Liefst twee zaadjes per potje, waarvan je er uiteindelijk ééntje laat staan. De plantjes kunnen vanaf half mei in de volle grond worden uitgezet. Knijp de bloemen die zich ontwikkelen kapot om de vruchtontwikkeling van de artisjokken in het volgende jaar te bevorderen. Artisjokken hebben een zeer voedingsrijke bodem nodig om zich goed te kunnen ontwikkelen, het is daarom aan te raden om flink bij te mesten, zeker in bij het uitplanten van de artisjokken. Meestal bloeien ze het eerste jaar niet, maar in het tweede jaar lopen ze vanuit het flinke wortelstelsel weer uit. Laat dan twee of drie scheuten staan, de overige worden verwijderd. Geef de scheuten die blijven staan wederom flink wat additionele voeding om de vruchtontwikkeling te bevorderen. Houdt er rekening mee dat de scheuten zich flink gaan ontwikkelen en zeker 150cm bij 90cm aan ruimte nodig hebben, anders kan de artisjok de andere groenten in je moestuin overwoekeren. Beperk het aantal stengels van één artisjok tot 5 á 6 voor een goeie oogst van mooie grote artisjokken. 

Zaaitabel en plantafstand

20 dagen van zaaien tot kiem, 180 dagen van zaaien tot oogst en een minimum plantafstand van 75 centimeter.

jan	feb	mrt	apr	mei	juni	juli	aug	sep	okt	nov	dec

Oogsten van arisjokken

Vanaf half juni gaan de planten bloeien, waarna in augustus of september geoogst kan worden. Met een beetje geluk overleven de artisjokken de winter en kun je verschillende jaren op rij van dezelfde planten oogsten. Om de overlevingskansen van de artisjokken te vergroten kan je het beste de stengels tot vlak boven de grond afsnijden en bedekken wat bladeren en stro om ze tegen de kou te beschermen. In de meeste gevallen wordt de artisjok 30 tot 40 minuten gekookt voordat hij gegeten of verder verwerkt wordt. Na uitlekken kun je de schubben loshalen en met je tanden haal je het onderste deel van het blaadje (het artisjokhart). Een sausje doet het er goed bij. Er zijn heel wat verschillende bladeren, je bent dus wel even bezig, maar dan heb je ook wat.

Ziekten en ongedierte bij artisjokken

Artisjokken kunnen door kou en nattigheid te maken krijgen met schimmels. Zorg dat de wind vrij spel krijgt, bijvoorbeeld door uitdunnen, of wat blad wegsnoeien. Eventuele bladluis bij de artisjokken kun je te lijf gaan met een stevige waterstraal uit de tuinslang.

Voedingswaarden per 100 gram

Energie	: 218 kj, 52 kcal	Water	: 85,5 gram
Eiwit	: 2,4 gram	Calcium	: 53 mgram
Koolhydraten	: 9,5 gram	IJzer	: 1,5 mgram
Vet	: 0,1 gram	Vitamine C	: 7,6 mgram
Vezels	: 1,5 gram